فلز نیکل به دلیل کاربردهای مختلف و مهم در صنایع مختلف، فلزی استراتژیک محسوب میشود. اصلیترین کاربرد فلز در تولید استنلس استیلها است که تقریبا در تمامی فرآیندهای صنعتی از این آلیاژ استفاده میشود. گستره کاربرد نیکل از فولادهای زنگ نزن در صنایع غذایی، شیمیایی و سوپرآلیاژها در صنایع نظامی، هوافضا و تولید کاتالیست در صنایع پتروشیمی، فولاد سازی تا صنایع آبکاری است که این کاربردهای غیرقابل جایگزین با فلزات دیگر در بازه قیمت این فلز، نیکل را به یک فلز غیرآهنی پرمصرف تبدیل کرده است.
برای تولید این فلز هم از معادن به عنوان منابع اولیه و هم از پسماندهای صنایع مختلف مانند کاتالیستهای مستعمل و کیک نیکل (پسماند صنعت روی) به عنوان منابع ثانویه میتوان استفاده کرد. استفاده از خاک معدن به عنوان مواد اولیه نیازمند سرمایهگذاری بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان به دلیل نوع ترکیب نیکل و فرآیندهای تولید است که باید برای آن برنامهریزی و تامین سرمایه کرد. اما برای بازیافت این فلز از منابع ثانویه میتوان با سرمایهگذاری کمتر علاوه بر تولید فلز و تامین نیاز کشور و بهرهبردای اقتصادی به کاهش مخاطرات محیط زیستی این پسماندها هم کمک کرد.
کاتالیستها در صنایع مختلف ازجمله پتروشیمیها و صنعت نفت کاربرد فراوان دارد. برخی کاتالیستها با گذشت زمان و پس از مصرف، قابلیت احیاء و استفاده مجدد را دارند. در صورتی که احیاء و استفاده مجدد از آن امکانپذیر و اقتصادی نباشد، کاتالیست مستعمل به عنوان پسماند مطرح شده و بازیابی آن ضمن کاهش تولید پسماند، از آلودگی محیطزیست نیز جلوگیری میکند.
شکل زیر انواع کاتالیستهای مستعمل را نشان میدهد:
برای تولید فلز نیکل از خاک معادن از فرآیندهای پیرومتالورژیکی مبتنی بر استفاده از کوره و فرآیندهای حرارتی استفاده میشود که برای توجیه اقتصادی نیاز به تولید روزانه بیش از ۲۰ تن در روز است. اما در تولید فلز نیکل از منابع ثانویه و بازیافت از فرآیندهای هیدرومتالورژیکی در محیطهای آبی و فرآیند الکترولیز استفاده میشود که سرمایهگذاری را در مقیاسهای کوچک، اقتصادی میکند و با کمک به رسوب دانش فنی تولید شده زمینه را برای بومیسازی و دستیابی به دانش فنی تولید نیکل از دیگر منابع در دسترس فراهم میکند.
در نهایت این طرح میتواند کشور را به صادر کننده این فلز تبدیل نماید. رسالت مجموعهی معنا، تمرکز و تلاش در راستای کاهش وابستگی کشور به واردات و ایجاد توان بهکارگیری دانش و استعداد داخلی و افزایش خودباوری است و با توجه به این رسالت، سرمایه گذاری بر تولیدات اینچنینی، بخشی از تلاش معنا در این راستا است.