بازیابی فلزات ارزشمند

فلزات، تاثیرات بسیار زیادی در زندگانی روزمره‌ی ما دارند. در ساخت بسیاری از وسایل مورد استفاده‌ی روزمره‌، از فلزات استفاده می‌شود. اتصالات در مدار‌ها، ذخیره‌سازی‌ها و عمده‌ی قالب‌های مقاوم وسایل به کمک فلزات ایجاد شده‌اند. یکی از این عناصر که در ذخیره‌سازی انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد، لیتیم است. عنصر لیتیوم، که از آن به عنوان عنصر قرن ۲۱ نام برده می‌شود، یکی از فلزات مهم و استراتژیک در جهان است. این فلز در صنایع حساس و مهمی همچون صنایع هوافضا، فولاد، دارو، باتری‌سازی، الکترونیک و هسته‌ای و چند صنعت مهم دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و تأمین این فلز برای این صنایع، امری حیاتی و استراتژیک است.

جالب توجه است که طی ۱۰ سال گذشته، مصرف این فلز بیش از ۲۰ برابر شده است. بخشی از این روند رو به رشد، تحت تأثیر توانایی بالای این عنصر در ذخیره‌سازی انرژی، در عین چگالی پایین آن است که موجب شده است که این عنصر مورد توجه ویژ‌ه‌ قرار بگیرد. در مصارف مطرح شده، عنصر لیتیوم، به صورت آزاد، هیدروکسید، اکسید، پراکسید و کربنات با اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شیلی، استرالیا و آرژانتین بزرگترین دارندگان ذخایر این عنصر ارزشمند هستند. ایران جزو وارد کنندگان این فلز گرانبهاست. البته در شورابه‌های بخش‌هایی از کشورمان، عنصر لیتیوم وجود دارد. منطقه خور و بیابانک، کویر بزرگ نمک، باتلاق گاوخونی و دریاچه‌ی نمک قم، جزو مناطق مستعد برای برداشت لیتیوم است. عنصر لیتیوم دارای خواص واکنش‌دهی الکتروشیمیایی بالا، ضریب انبساط حرارتی پایین و دارا بودن بالاترین ظرفیت گرمایی ویژه در میان جامدات، فلزی بسیار کاربردی است.

طرح مورد توجه معنا، استحصال فلزات ارزشمند از منابع قابل بازیابی است. یکی از اصلی ترین این طرح‌ها، طرح جداسازی فلز لیتیوم از شورابه‌ها است که در حال حاضر، در فاز مطالعات آزمایشگاهی و با TRL 5 است.

یکی از رسالت‌های مجموعه‌ی معنا، ورود و سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی است که به کشور ما در راستای بهبود توان داخلی کمک کند. حوزه‌هایی که در مسیر معدنی کشور، جزو نقاط گلوگاهی و حساس محسوب می‌شوند و نیاز به توجه و امید است تا با ورود معنا در این حوزه و با توجه به دانش فنی و تجریه‌ی تیم عملیاتی در راستای بازیابی فلزات مختلف، این طرح در مقیاس‌های بالاتر موفق به استحصال و بازیابی شود.